نخستین و تنها نخست‌وزیر زن کانادا تا کنون
ترجمه و تلخیص: زهرا آهن‌بر – ایران
آوریل فائدرا داگلاس کمپبل، معروف به کیم کمپبل، سیاست‌مدار، دیپلمات، وکیل و نویسندهٔ معروف کانادایی زادهٔ ۱۰ مارس سال ۱۹۴۷ در پورت آلبرنی استان بریتیش کلمبیاست. کیم کمپبل اولین و تنها زنی است که تاکنون بهعنوان نخست‌وزیر کشور کانادا منصوب شده است، هر چند دولت مستعجل او به پنج ماه هم نرسید. مادر وی «فیلیس مارگارت کوک» نام داشت و پدرش «جورج توماس کمپبل»، وکیل دادگستری بود که در هنگ پیاده‌نظام سیفورث های‌لندرز کانادا در خاک ایتالیا نیز خدمت کرده بود. جورج کمپبل در مونترآل متولد شده بود و والدین وی نیز اهل گلاسکوی اسکاتلند بودند. زمانی‌که کیم تنها ۱۲ سال داشت، مادرش آن‌ها را ترک کرد، در نتیجه او و خواهرش الیکس، نزد پدرشان بزرگ شدند. کیم کمپبل که نام اصلی‌اش آوریل بود در نوجوانی نام مستعار کیم را برای خودش انتخاب کرد.
کیم در دوران کودکی بهعنوان مجری و گزارشگر برنامهٔ «باشگاه تلویزیونی جوانان» در کانال سی‌بی‌سی فعالیت کرد. خانوادهٔ کمپبل به ونکوور نقل مکان کردند و کیم در سال ۱۹۶۴ از دبیرستان «پرینس آو ویلز» با درجهٔ ممتاز فارغ‌التحصیل شد. سپس به دانشگاه بریتیش کلمبیا (UBC) رفت و در سال ۱۹۶۹، مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ علوم سیاسی دریافت کرد. او در دوران دانشجویی فعال و همچنین اولین زنی بود که بهعنوان رئیس دانشجویان سال اول این دانشگاه انتخاب شد. سپس کیم یک سال دیگر در این دانشگاه تحصیل کرد تا برای ادامهٔ تحصیل در مقطع دکتری واجد شرایط شود. کیم برای اخذ دکتری به دانشگاه اقتصاد لندن رفت تا دربارهٔ دولت شوروی سابق تحصیل کند. او چندین سال به آموختن زبان روسی مشغول بود و ادعا کرده بود که این زبان را بسیار روان صحبت می‌کند. هر چند بعدها وقتی می‌خواست به بوریس یلتسین، رئیس جمهور وقت روسیه، خوشامد بگوید، تنها به گفتن «سلام، آقای یلتسین» به زبان روسی، اکتفا کرد. کمپبل در طول دوران تحصیلش، سه ماه را به دیدار از روسیه اختصاص داد. نهایتاً کمپبل تحصلیش را رها کرد و پس از ازدواج با شریک زندگی دیرینه‌اش که ریاضی‌دانی به‌نام «نیتن دیوینسکی» بود، در سال ۱۹۷۲ به ونکوور بازگشت. پنج سال بعد، کیم کارشناسی دوم خود را از دانشگاه بریتیش کلمبیا در رشتهٔ حقوق به اتمام رساند و در سال ۱۹۸۶ بهعنوان وکیل مشغول به‌کار شد. کیم در طول دوران ازدواج خود با نیتن دیوینسکی در دانشگاه بریتیش کلمبیا و کالج ونکوور به تدریس علوم سیاسی مشغول شد. همچنین بهعنوان یکی از اعضای هیئت امنای شورای مدارس ونکوور نیز انتخاب شد.
کیم در سال ۱۹۸۳ از همسر اولش جدا شد و سه سال بعد با «هاوارد ادی» ازدواج کرد. ازدواج دوم وی نیز کمی پیش از انتصاب وی بهعنوان نخست‌وزیر کانادا در سال ۱۹۹۳ به طلاق منتهی شد. سپس در سال ۱۹۹۷ با هنرمندی به‌نام «هرشی فلدر» ازدواج کرد که این رابطه همچنان پابرجاست. کیم همچنان با دخترش از همسر اول خود به‌نام پاملا، رابطهٔ بسیار نزدیکی دارد.
کیم در انتخابات استانی «حزب اعتبار اجتماعی بریتیش کلمبیا» (British Columbia Social Credit Party) از حوزهٔ مرکز ونکوور شرکت کرد اما آرای کافی به‌دست نیاورد. او همچنین در انتخابات رهبری این حزب هم شرکت کرد که ناموفق بود تا اینکه سرانجام در سال ۱۹۸۶ با به‌دست آوردن بیش از ۱۹ هزار رأی، از حوزهٔ پوینت گری ونکوور به مجلس قانونگذاری بریتیش کلمبیا راه یافت، هر چند از سوی بیل واندر زالم، رهبر حزب سوکرد و نخست‌وزیر استان، در ترکیب دولت قرار نگرفت. زالم با حق سقط جنین مخالف بود و همین موجب اختلاف میان او و کمپبل شد. کیم عضویت در حزب را ترک کرد و تصمیم گرفت این بار در انتخابات فدرال شرکت کند. کیم موفق شد در انتخابات فدرال سال ۱۹۸۸ بهعنوان عضو پارلمان و منتخب مرکز ونکوور برگزیده شود و سال بعد نیز از سوی کابینهٔ دولت بهعنوان وزیر امور بومیان و توسعهٔ شمال معرفی شد. بین سال‌های ۱۹۹۰ الی ۱۹۹۳، کیم بهعنوان وزیر دادگستری و دادستان کل خدمت کرد. در طی این دوران، او بر افزودن اصلاحات قابل‌توجهی در زمینه‌هایی مانند کنترل اسلحه‌های گرم و تجاوزهای جنسی به قوانین جنایی نظارت داشت. پس از لغو قانون منع سقط جنین توسط دادگاه عالی کانادا، کیم مسئول اعلام حمایت دولت از حق انتخاب برای سقط جنین به همگان شد. هر چند این لایحه به مجلس عوام کانادا راه پیدا کرد، اما هنوز هیچ قانون ملی واضحی برای حمایت از سقط جنین وجود ندارد. در سال ۱۹۹۳، کیم به مقام وزارت دفاع و امور کهنه‌سربازان منصوب شد. یکی از مواردی که کیم در طی این دوران با آن مواجه شد، موضوع بحث‌برانگیز جایگزینی بالگردهای گشت نیروی دریایی بود.
در فوریهٔ ۱۹۹۳، نخست‌وزیر وقت کانادا، برایان مالرونی، بازنشستگی و کناره‌گیری خود را از سیاست اعلام کرد و در پی آن، کیم برای به‌دست آوردن این مقام وارد رقابت شد. کیم موفق شد در کنوانسیون رهبری حزب محافظه‌کار رقیب خود به‌نام «ژان چارست» را شکست دهد و در ۲۵ ژوئن، فرماندار کل کانادا انتصاب وی را بهعنوان نوزدهمین نخست‌وزیر کانادا اعلام کرد. کیم چارست را به سمت معاونت نخست‌وزیر و همچنین وزیر صنعت، علم و فناوری برگزید. سمت معاون نخست‌وزیر بیشتر جنبهٔ نمادین دارد اما سمت وزیر صنعت، دومین سمت مهم کشور در کابینهٔ دولت محسوب می‌شود.
کیم کمپبل پس از انتصاب بهعنوان نخست‌وزیر کشور، کابینه را از نو سازمان‌دهی کرد. تعداد وزرای کشور را از ۳۵ نفر به ۲۳ نفر کاهش داد و سه سمت جدید تحت عناوین وزیر بهداشت، وزیر میراث کانادا و وزیر امنیت عمومی ایجاد کرد. کمپبل در تابستان به سراسر کانادا سفر کرد و در مراسم و رویدادهای بسیار زیادی شرکت نمود. یک نظرسنجی که توسط مؤسسهٔ گالوپ در اوت سال ۱۹۹۳ برگزار شد، نشان می‌داد که ۵۱ درصد مردم نسبت به وی نظر مثبت دارند که او را به محبوب‌ترین نخست‌وزیر کانادا در سی سال پیش از آن تبدیل می‌کرد. در اواخر تابستان، محبوبیت حزب محافظه‌کار نیز افزایش پیدا کرد.
کیم کمپبل اولین نخست‌وزیری بود که پس از شروع خدمت به اقامتگاه رسمی نخست‌وزیر در اتاوا نقل مکان نکرد زیرا نخست‌وزیر سابق، مالرونی هنوز مشغول بازسازی خانهٔ جدیدش در مونترآل بود و در آن مدت در اقامتگاه نخست‌وزیری باقی ماند. به‌همین دلیل کیم در خانهٔ تابستانی نخست‌وزیر در نزدیکی اتاوا مستقر شد و پس از جابه‌جایی مالرونی، همچنان در همان منزل ماند. کیم هرگز فرصت نیافت بهعنوان نخست‌وزیر به پارلمان کانادا برود زیرا دوران خدمت وی با تعطیلات تابستان و کمپین‌های انتخابات پارلمان مصادف بود. انتخابات پارلمان باید نهایتاً در ۲۵ اکتبر برگزار می‌شد و طبق قانون، نخست‌وزیر باید از فرماندار کل درخواست می‌کرد که پارلمان را منحل کند تا انتخابات جدید برگزار شود. کیم تا ۸ سپتامبر صبر کرد و در آخرین فرصت باقی مانده این‌کار را انجام داد. حزب کیم یعنی حزب محافظه‌کار خوشبین بود که بتواند در رأس قدرت باقی بماند یا حداقل نسبت به حزب لیبرال، از کرسی‌های بیشتری برخوردار شود.
پس از انحلال پارلمان، حزب محافظه‌کار کمی از محبوبیت اولیهٔ خود را از دست داد. کیم بهعنوان رهبر حزب نامزد شده بود و صراحت و رک‌گویی او با رفتار بسیار دقیق و حساب‌شدهٔ مالرونی بسیار تفاوت داشت. رک‌گویی کیم برای وی نتایج خوبی به‌بار نیاورد. کیم در «ریدئو هال» به مطبوعات اعلام کرد که نمی‌توان پیش از پایان یافتن قرن بیستم، مسئلهٔ بیکاری را در کانادا حل کرد. او همچنین عنوان کرد که در فرصت ۴۷ روز باقی‌مانده نمی‌توان سیاست‌های اجتماعی کانادا را با تمام پیچیدگی‌های آن بررسی کرد. این بیانات بازتاب‌های نامطلوبی برای او داشت و چنین برداشت شد که کیم گفته است انتخابات زمان مناسبی برای بحث پیرامون مسائل مهم کشوری نیست.
در ماه اکتبر، نظرسنجی‌ها نشان می‌داد که محبوبیت حزب لیبرال پیشی گرفته است و احتمال دارد به نتایج خوبی دست پیدا کند. در آن زمان، کمپبل نسبت به رهبر حزب لیبرال، ژان کرتین، همچنان از محبوبیت بیشتری برخوردار بود. حزب محافظه‌کار پیشرو به امید پیشی گرفتن از حزب لیبرال، تبلیغات تلویزیونی‌ای را منتشر کرد و در آن فلج ماهیچه‌های صورت کرتین را به سخره گرفت.
این حرکت در مطبوعات با واکنش‌های شدیدی روبه‌رو شد و برخی از اعضای حزب محافظه‌کار درخواست جمع‌آوری این تبلیغ را دادند. کیم اعلام کرد که وی مستقیماً مسئولیت این تبلیغ را بر عهده ندارد و دستور داده است از سطح کشور جمع‌آوری شود. اما دیگر فایده‌ای نداشت و حزب محبوبیت خود را به‌شدت از دست داده بود. شامگاه ۲۵ اکتبر نتایج اعلام شد، حزب محافظه‌کار با بیش از ۲ میلیون رأی در جایگاه سوم به‌ترتیب پس از حزب لیبرال و رفرم قرار گرفت. هر چند اختلاف درصد آرای این حزب با حزب رفرم تنها ۲ درصد بود، ولی با توجه به نظام انتخاباتی نخست‌نفری در کانادا این حزب تنها توانست دو کرسی را در پارلمان به دست آورد!
کیم حتی در مرکز ونکوور، یعنی حوزهٔ انتخابی‌اش، هم نتوانست به موفقیت دست یابد و مغلوب «هدی فرای» از حزب لیبرال شد. این سومین بار در تاریخ کانادا بود که نخست‌وزیر در زمان خدمت، جایگاه خود را از دست می‌داد و حزب وی نیز در انتخابات شکست می‌خورد. تنها فردی که از کابینه دولت کمپبل موفق به حفظ کرسی خود شد، ژان چارست بود. برخی افراد از جمله پروفسور جوآنا ارویت از دانشگاه نیوبرانزویک، به عدم وجود برابریِ جنسیتی بهعنوان یکی از دلایل شکست کیم اشاره داشتند. در ۱۳ دسامبر سال ۱۹۹۳، کیم از ریاست حزب خود استعفاء داد و ژان چارست جایگزین او شد. کیم تنها ۱۳۲ روز بهعنوان نخست‌وزیر کانادا خدمت کرد.
مجلهٔ زنان شاتلاین، کیم کمپل را بهعنوان زن برتر سال ۱۹۹۳ انتخاب کرد. کیم زندگی‌نامهٔ خود را در سال ۱۹۹۶ منتشر کرد که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های آن سال شد و تاکنون سه بار تجدید چاپ شده است. کیم در سال ۱۹۹۶ بهعنوان سرکنسول کانادا به لس‌آنجلس رفت و تا سال ۲۰۰۰ در این سمت باقی ماند. همچنین کیم بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳، عضو شبکهٔ شورای رهبران زنان جهان بود که شامل تمام بانوان نخست‌وزیر و رئیس جمهور در سراسر جهان می‌شد. کیم تا سال ۲۰۰۵ نیز بهعنوان رئیس انجمن بین‌المللی زنان در واشنگتن خدمت کرد. کیم پس از دوران نخست‌وزیری، در چندین سازمان بین‌المللی دیگر از جمله «انجمن مردم‌نهاد فدراسیون‌ها»، مؤسسهٔ «ایست‌وست»، باشگاه دموکراسی مادرید و «بنیاد حکمرانی اثربخش» نیز فعالیت داشته است. وی تا سال ۲۰۱۵ در کمیتهٔ «جنبش جهانی دموکراسی» مشغول به‌کار بود و هم اکنون نیز عضو هیئت مدیرهٔ شرکت داروسازی «آتنکس» است.
منبع: ویکی‌پدیا
